W kalendarzu świąt nietypowych znajdziemy różnorodne pomysły na świętowanie zupełnie standardowych dni. Jeśli chcemy znaleźć okazję do spędzenia 14 marca w sposób wyjątkowy, to również i tym razem kalendarz ten przyjdzie nam z pomocą. Dzień Motyli, Światowy Dzień Nerek, ale również Dzień Liczby Pi oraz Międzynarodowy Dzień Matematyki. To wszystko dzieje się tego samego dnia.
Ale moment, przecież nie jest to strona o nauce, więc jak powiązać Międzynarodowy Dzień Matematyki z kulturą? Jak pokazał Tom Lehrer, nie jest to niemożliwe. Nazwisko tego artysty może nie być wszystkim znajome i głównie dlatego postanowiłam właśnie jemu poświęcić ten artykuł. Piosenek o matematyce, czy związanych z liczbami jest o wiele więcej, ale pomysły, humor, niekiedy wręcz musicalowe aranżacje utworów Toma Lehrera są dla mnie wprost genialne i warte szczególnej uwagi.
Najsłynniejszym utworem Lehrera jest piosenka "The Elements", w której wyśpiewuje wszystkie nazwy pierwiastków chemicznych. O niej napiszę znacznie więcej, gdy przyjdzie czas na jakiś dzień chemii lub chemika. Niemniej już teraz możecie sami wyszukać ten utwór. Lehrer największą popularność zyskał w latach 50. i 60., ale to co warte podkreślenia, nie jest to człowiek, który skupia się na jednej dziedzinie. Tom Lehrer swoje wykształcenie zdobył na słynnym, amerykańskim uniwersytecie. Jako młody mężczyzna pozostawał na studiach doktoranckich na Harvardzie przez kilka lat, robiąc sobie przerwę w karierze muzycznej i pracując jako badacz w Laboratorium Naukowym Los Alamos. Jak widać nauka i sztuka mogą się łączyć, co świetnie udowodnił. A przy okazji, czy już samo nazwisko mężczyzny nie było dla niego wystarczającym znakiem, że powinien kierować się w stronę nauki w swoim życiu?
źródło: https://www.toppermost.co.uk/tom-lehrer/ unknown author, the author may be Jan Persson
W swoich utworach "nauczyciel" skupiał się na tematach, które są często w muzyce pomijane. Śpiewał o liczbach, pierwiastkach, plagiatowaniu, holokauście, innych matematykach, a nawet o... truciu gołębi w parku. Ten ostatni przykład akurat mało matematyczny. Aby dobrze zrozumieć twórczość Lehrera, trzeba pamiętać o dużej dozie satyry, której używał w swoich utworach i wyśmiewaniu różnych aspektów nauki. 95- letni w tym momencie naukowiec przez wiele lat swojej muzycznej działalności parodiował, zmieniał, wyśmiewał, bawił się muzyką i nauką. W swoich utworach wszystkie słowa wyśpiewuje bardzo hmm... kanciastym angielskim, co na pewno usłyszycie. Zapraszam na 3 nieoczywiste, matematyczne utwory!
Tom Lehrer - "Lobachevsky"
W tym utworze Lehrer. skupił się na postaci rosyjskiego matematyka Nikolaia Lobachevsky'ego. Lobachevsky to były profesor Uniwersytetu w Kazaniu i jego rektor. Znany jest głównie za swój wkład do geometrii. Został okrzyknięty współtwórcą geometrii nieeuklidesowej, a konkretnie hiperbolicznej. W piosence zatytułowanej nazwiskiem profesora, Lehrer opowiada o tym, jaki wielkie znacznie miało jego spotkanie z Lobachevskim, który miał go nauczyć sztuki... plagiatowania. Jeśli wsłuchacie się w tekst piosenki, to zapewne pamięcią wrócicie do czasów pisania swoich prac dyplomowych, westchniecie w ulgą, że macie to za sobą i pomyślicie sobie, że ten gość ma rację. Plagiat to słowo, które przewija się w kółko w trakcie pisania prac naukowych. Plagiat czy bardziej... badanie na podstawie czyjejś pracy, a może zaczerpnięcie z wiedzy kogoś innego. Temat trudny, ale jak widać można przyjemnie pobawić się i takim zagadnieniem, co czyni Lehrer.
"Plagiarize!
Let no one else's work evade your eyes
Remember why the good Lord made your eyes
So don't shade your eyes
But plagiarize, plagiarize, plagiarize
Only be sure always to call it please "research"
And ever since I meet this man
My life is not the same
And Nicolai Ivanovich Lobachevsky is his name
Nicolai Ivanovich Lobach..."
Tom Lehrer - "New Math"
W innym swoim utworze Lehrer naśmiewa się z nowych metod nauczania wprowadzonych w blisko 85% amerykańskich szkół w latach sześćdziesiątych XX wieku zwanych jako Nowa Matematyka. Zmiana dotyczyła zarówno praktyk nauczania, jak i dodania wielu nowych tematów do podstawy programowej, w celu zwiększenia umiejętności matematycznych w społeczeństwie. Cała idea podobno miała na celu wykwalifikowanie zmatematyzowanego społeczeństwa, które miało sprostać zagrożeniu technologicznemu ze strony radzieckich inżynierów. Finalnie wiele zmian nie zostało zbyt dobrze przyjętych przez uczniów i nauczycieli, o czym w swoim utworze śpiewa muzyk-matematyk. Tę piosenkę zdecydowanie lepiej odtwarzać w wersji z wideo.
"From the three you then use one
To make ten ones
(And you know why four plus minus one
Plus ten is fourteen minus one?
Cause addition is commutative, right!)
And so you've got thirteen tens
And you take away seven
And that leaves five
You might also like
Well, six actually
But the idea is the important thing!"
Tom Lehrer - "That's Mathematic"
Trzecia z moich propozycji na dzisiaj to piosenka o tym, gdzie w codziennym życiu spotykamy się z matematyką. Bo matematyka to nie tylko zadania w szkole, lecz przede wszystkim życie. Będąc w liceum bardzo polubiłam ten przedmiot i wtedy zdałam sobie sprawę z tego, że nie ma lepszych zajęć, które tak rozwijałyby mój umysł, sposoby myślenia, wnioskowania i dochodzenia do pewnych wyników oraz własności, jak to się dzieje w matematyce. Na studiach poznałam takie zagadnienia (szczególnie na analizie matematycznej), które potrafiły zwalić mnie z nóg, ale to była już matematyka naukowa. Tom Lehrer zwraca uwagę na tę matematykę w pełni użytkową, której uczymy się do etapu matury.
"When a ball
Bounces off of a wall,
When you cook
From a recipe book,
When you know
How much money you owe,
That's mathematics!"
Dajcie znać w sekcji komentarzy, jakie utwory o matematyce znacie i lubicie! Może wśród nich będą również utwory Toma Lehrera!
KulturoNIEznawczyni
Comments