Grażynę wymyślił Mickiewicz, Słowacki zaś Kordiana. Zacznę od prywaty, bo imię to jest według mnie najładniejszym męskim imieniem, jakie istnieje. Jego brzmienie jest po prostu piękne i piękniejszego nie ma. A dodając do niego znaczenie, jakie posiada to czysta perła. W języku łacińskim cordis oznacza "serce", a Kordian to ten, który kieruje się sercem lub ten, który daje serce. Zachwyca, prawda?.
Nie chcę się skupiać na opisie, co tak właściwie w książce możemy znaleźć i jak to należy interpretować, bo byłoby to zbyt szkolne. Z podstaw na pewno każdy z Was kojarzy, że Kordian to młodzieniec, który przeżywa swój bunt, marzy o czynach niezwykłych, a przez to, że rzeczywistość jest odmienna od marzeń, odczuwa ból istnienia. Do tego jest nieszczęśliwie zakochany w Laurze, a mając cechy bohatera werterowskiego rozważa w takiej sytuacji samobójstwo. W pierwszym akcie poznajemy więc zbuntowanego, niezrozumiałego przez świat 15-letniego chłopca.
Aby przypomnieć szybko treść tego utworu, posłużę się planem wydarzeń znalezionym na stronie klp.pl, który w jasny i prosty sposób systematyzuje wszystkie najważniejsze wydarzenia z dzieła Słowackiego. Dzięki temu będę mogła się odnieść tylko do konkretnych punktów, które są dla mnie najbardziej istotne w kontekście podsumowania tej książki. Zaczynajmy!
PLAN WYDARZEŃ
Poniższy plan wydarzeń pochodzi ze strony: klp.pl/kordian/a-11053.html
Przygotowanie
1. W sylwestra 1799 roku, w grocie Twardowskiego, zbierają się czarownice i diabły.
2. Z kotła wyłaniają się kolejni przywódcy powstania listopadowego.
Prolog
1. Trzy osoby prezentują różne koncepcje poety i poezji.
2. Pierwsza Osoba Prologu ukazuje pogląd, że poezja jest "balsamem na narodowe rany".
3. Druga Osoba Prologu drwi z wypowiedzi poprzednika i nie wierzy w siłę poezji.
4. Trzecia Osoba Prologu wyznacza nowe cele poezji. Zachowanie świadomości narodowej i zachęcanie do walki.
Akt I
1. Młody Kordian rozmyśla o sensie życia, swojej przyszłości, a także wspomina śmierć kolegi.
2. Sługa Grzegorz opowiada Kordianowi 3 bajki.
3. Nieudana próba samobójcza Kordiana z powodu nieszczęśliwej miłości do Laury.
4. Laura niepokoi się o Kordiana.
Akt II
1. Kordian wyrusza w podróż po Europie
2. W Londynie dowiaduje się o sile pieniądza.
3. W Dover rozważa twórczość Szekspira.
4. We Włoszech spotyka się z Wiolettą, zauroczoną bogactwem Kordiana.
5. W Watykanie prosi papieża o błogosławieństwo za Polaków.
6. Na Mont Blanc wygłasza słynny monolog.
Tutaj na chwilę przystaniemy. To co dla mnie ciekawe, to fakt, że często jako okładka tego utworu wykorzystywany jest obraz, który jest od dawna moim ulubionym. "Wędrowiec nad morzem mgły" autorstwa Caspara Davida Friedricha zauroczył mnie już lata, lata temu. Na potwierdzenie tego uwielbienia mogę dodać, że dokładnie ten obraz w wersji plakatu na płótnie wisi w mojej sypialni.
Jest to obraz, który bardzo dobrze wpasowuje się w to, co przedstawił Słowacki. Jeden z wersów to potwierdzi. U Słowackiego czytamy bowiem: "Kordian sam, z założonymi na piersiach rękoma, stoi na najwyższej igle góry Mont Blanc". I może bohater na obrazie założonych rąk na piersi nie ma, to jednak cały klimat romantyzmu został przez Friedricha złapany. Zaznaczę, że nie jest to obraz malowany pod "Kordiana", lecz niezależny twór serca niemieckiego malarza.
Wracając do dzieła Słowackiego, to właśnie na szczycie Mont Blanc Kordian wypowiada słynne słowa "Jam jest posąg człowieka na posągu świata". Kordian w swoim życiu jest głównie zagubiony, pełen rozterek, chce walczyć, dokonywać rzeczy wielkich, ale wciąż coś go finalnie blokuje. Czasem to strach, czasem wątpliwości. Stojąc na szczycie góry przepełnia go siła i pewność działania. Ma wrażenie, że może przewodzić ludom, że w tym momencie zrównał się z Bogiem. Na kolejnych stronach dowiadujemy się, że dla Kordiana było to jednak zbyt wielkie, zbyt trudne zadanie.
Caspar David Friedrich - "Wędrowiec nad morzem mgły"
Akt III
1. Tłum ludzi w Warszawie na koronacji cara na króla Polski.
2. Zebranie spiskowców w podziemiach kościoła, w którym odbyła się koronacja.
3. Spiskowcy nie zgadzają się na zamach na cara.
4. Kordian podejmuje decyzję o samotnej akcji zabójstwa cara.
5. Drogę zastępują Kordianowi Strach i Imaginacja.
6. Główny bohater mdleje przed sypialnią cara.
7. Kordian zdradza objawy obłąkania i trafia do szpitala dla umysłowo chorych.
8. Doktor (Szatan) przedstawia Kordianowi chorego udającego Chrystusa i mitycznego Atlasa.
9. Doktor kompromituje ideę jednostkowego poświęcenia dla ludzkości.
10. Kordian wykonuje wyczynowy skok na koniu nad bagnetami żołnierzy.
To co warte zapamiętania w kontekście tego dzieła to to, że w przeciwieństwie do "Dziadów" i panującego tam mesjanizmu, w "Kordianie" występuje inny pogląd na ideał walki o ojczyznę. Już nie ideał bierny, lecz aktywny winkelriedyzm. "Polska Winkelriedem Narodów", czyli to Polska niczym legendarny szwajcarski rycerz ma zapewnić pokój światu. Prowadzona przez Polaków walka o wyzwolenie spod zaborów miała być elementem wyzwolenia całej Europy.
Winkelriedyzm wziął się zaś od Arnolda Winkelrieda (fikcyjnego bohatera), który według opowieści w bitwie pod Sempach w 1386 roku miał z okrzykiem „Droga dla Wolności!” ruszyć sam do boju i tym samym skierować na siebie uderzenie przeciwników, czym spowodował powstanie wyłomu w szykach bojowych wroga. Winkelried według opowiadań chwycił kilka wrogich włóczni i wbił je we własną pierś. Uznawany jest za symbol poświęcenia własnego życia dla dobra ojczyzny.
Na koniec kilka cytatów, które zaznaczyłam, jako szczególnie wywierające wrażenie. Jeśli dawno nie czytaliście "Kordiana", może któryś z tych fragmentów sprawi, że poczujecie chęć przypomnienia sobie tego dzieła.
CYTATY
"Oni się będą modlić, zabijać, przeklinać.
Oni na ojców mogiłach usiedli
I myślą o zemsty godzinie.
Ten naród się podniesie, zwycięży i zginie;
Miecze na wrogach połamie,
A potem wroga myślą zabije,
Bo myśl jego ogniste ma ramię,
Ona jak powróz wrogi uwiąże za szyje"
"Ziemia — to plama
Na nieskończoności błękicie,
A Bóg ją zetrze palcem lub wleje w nią życie
Jak w posąg gliniany Adama"
"Z brązu wzniosę posągi,
gdzie pokruszę gipsy.
A kto ja jestem?
— Jestem duch Apokalipsy"
"Otom ja sam, jak drzewo zwarzone od kiści,
Sto we mnie żądz, sto uczuć, sto uwiędłych liści;
Ilekroć wiatr silniejszy wionie, zrywa tłumy.
Celem uczuć — zwiędnienie;
głosem uczuć — szumy
Bez harmonii wyrazów...
Niech grom we mnie wali!
Niech w tłumie myśli jaką myśl wielką zapali...
Boże! zdejm z mego serca jaskółczy niepokój,
Daj życiu duszę i cel duszy wyprorokuj."
"Jedną myśl wielką roznieć,
niechaj pali żarem,
A stanę się tej myśli narzędziem, zegarem,
Na twarzy ją pokażę, popchnę serca biciem,
Rozdzwonię wyrazami i dokończę życiem."
"Błąkałem się ja długo z dala od ojczyzny
I tak mi było ciężko od tęsknego żalu"
KulturoNIEznawczyni
tagi: "Jam jest posąg człowieka na posągu świata." Słowacki, Juliusz Słowacki, Kordian, opis, streszczeie, plan wydarzeń, cytaty, ważne wydarzenia, co powiedział Kordian na górze Mont Blanc? "Jam jest posąg człowieka na posągu świata." co oznaczają słowa, co oznaczają słowa Kordiana?
Comentarios